N504: Geen Voorrangsplein!

(Op 7 juni is een aanvulling over detectielussen onder dit bericht geplaatst.)

NOORD-SCHARWOUDE – Onlangs lazen we in de krant dat het college van Langedijk gekozen heeft voor een zogenaamd ‘voorrangsplein’ op de kruising N504-Voorburggracht. De Fietsersbond is daar niet blij mee. Wij geloven er niet in dat met zo’n voorrangskruising de snelheid op de N504 zal zakken en dat kruisende fietsers en voetgangers daartussen de N504 kunnen oversteken. Wij zien veel meer in een echte rotonde, die het doorgaande verkeer wel afremt. In hetzelfde collegevoorstel is in de N504 bij Tesselaar wel gekozen voor een normale rotonde. Daar steken geen fietsers de N504 over. Dus draai het om en leg daar een voorrangsplein aan en bij de Voorburggracht een gewone rotonde.

Inmiddels hebben we begrepen dat voor velen de verschillen onduidelijk zijn tussen een rotonde, ovonde, ovatonde, turborotonde en voorrangsplein. Hier een setje foto’s en waar ze in de buurt te vinden zijn. Verder viel het ons op dat de rotonde Oosttanngent-Haringvliet een vergelijkbare hoeveelheid verkeer verwerkt en dat deze rotonde goed past op de kruising N504-Voorburggracht, zie hier wat knip en plakwerk.

N504: Geen Voorrangsplein!
In september en december zijn 2 klankbordbijeenkomsten geweest, waar betrokkenen uit de omgeving en belangenorganisaties van o.m. de ondernemers en de de fietsers hun kijk konden geven op de N504, die dwars door de kern van Noord-Scharwoude gaat. Op tafel lag aanvankelijk het tunnelidee, waarbij de N504 zakt en de Voorburggracht en Dorpsstraat ongelijkvloers zouden kruisen. Erg kostbaar, zeker in deze lastige tijd. Daarbij had de Provincie al te kennen gegeven dat het voor hen geen probleem is en zie dan maar eens voldoende geld uit Haarlem te krijgen. Een fietstunnel is er helaas niet echt te bedenken, wegens ruimtegebrek. Dan zijn er nog 2 opties over; iets met een rotonde of de huidige verkeerslichten laten staan en die beter inregelen.

Een rotonde op de kruising N504-Voorburggracht zagen wij als Fietsersbond wel zitten en is volgens ons ook realiseerbaar. Het liefst hebben we dan naast de Dorpsstraatoversteek ook de fietsers rond de rotonde in de voorrang, het is immers binnen de bebouwde kom. Maar ook met fietsers uit de voorrang valt er voor de fietsers mee te leven, omdat de rotonde als prima snelheidsremmer werkt.

Bij de eerste klankbordbijeenkomst mochten we aangeven wat onze problemen waren en bij de tweede kregen we een oplossing voorgeschoteld. Alleen was die ‘oplossing’ het zogenaamde voorrangsplein (ookwel ‘Largas-kruising’) echter nimmer besproken. We hebben dat aangehoord en vervolgens hebben we ruggespraak gehouden met een expert bij de landelijke Fietsersbond. Hij was duidelijk: Nooit aan beginnen, dit pakt negatief uit voor de fietsers. Vervolgens hebben we ook de cijfers van de autobewegingen van de gemeente gekregen en daaruit blijkt ook dat een voorrangsplein erg onverstandig is wegens teveel linksafverkeer. We hebben onze bevindingen aan de gemeente gestuurd en daar is niets mee gedaan. Het was ons daarbij niet duidelijk dat de tweede bijeenkomst meteen de laatste was. Inmiddels lazen we in de krant dat het college er onlangs een besluit over genomen heeft. In de raad is het nog niet behandeld.

Een voorrangsplein komt uit de Largas-gedachte (LAngzaam Rijden GAat Sneller). In de Westtangent liggen 2 van deze voorrangspleintjes en inmiddels zijn ze ook in de Westelijke Randweg bij de nieuwe wijk Westerdel aangelegd. Het gaat dan om totaal andere wegen en niet om een drukke N-weg met erg veel overstekende fietsers. In Heerhugowaard gaat het redelijk, omdat tussen hun voorrangspleintjes een echte rotonde ligt met fietsers in de voorrang. Fietsers steken vooral daar over en maken vervolgens gebruik van de twee tweerichtingfietspaden aan weerszijde langs de Westtangent. Erg weinig fietsers zijn dus aangewezen op deze voorrangspleintjes. Bij de N504 is die luxe niet aanwezig en veel meer fietsers zullen zich veroordeeld voelen tot dit nieuwe voorrangsplein.

Een voorrangsplein is zeker geen rotonde, maar eerder een gewone voorrangskruising. De N504 komt daarbij volledig in de voorrang en de Voorburggracht moet voorrang verlenen en doet dat met een soort pleintje waar zij omheen moeten rijden. Het idee dat het ongehinderde doorgaande verkeer op de N504 daar langzamer gaat rijden zal in de praktijk niet uit de verf komen. Zo’n lagere snelheid (circa 35km/h) moet afgedwongen worden door smalle rijbanen. Maar omdat hier ook groot landbouwverkeer rijdt zullen de rijbanen te breed blijven en dat nodigt personenauto’s uit tot snelheden ver boven de 70km/h. Het zal er op neer komen dat we niet alleen verkeerslichten nodig achten bij de Dorpsstraatoversteek, maar ook bij de westelijke fietsoversteek van de Voorburggracht. Dat zorgt er voor dat dit voorrangsplein slecht zal functioneren en dan had de gemeente het beter bij het oude kunnen laten.

Maar er is meer aan de hand. Langedijkers in de auto, in de bus en zelfs de auto’s die van de N504 gebruikmaken zullen er met een voorrangsplein op achteruit gaan. Het is duidelijk een verlies-verlies-kwestie. De oversteekbaarheid voor het autoverkeer tussen Oudkarspel en Noord-Scharwoude zal er een stuk slechter op worden, zij moeten voorrang gaan verlenen aan de N504. De bus ook en het zal tegenvallen om die daar over te laten steken. In de ochtend is er veel linksafverkeer uit Oudkarspel richting N242.Die veroorzaken nu al een flinke file op de Voorburggracht en dat zal met een voorrangsplein sterk toenemen. Opvallend is ook dat het autoverkeer op de N504 in de avondspits vast kan lopen. Op dat moment is er (te)veel linksafverkeer van de Sluis naar de Voorburggracht richting Noord-Scharwoude. Deze zullen een gaatje moeten vinden tussen het N504-verkeer van de N245 richting Sluis, dat voorrang heeft. Gevolg is dat het zo ver op gaat stropen dat de linksaf-wachters tot ver voor het nieuwe voorrangsplein vast komen te staan en daarmee de N504 van oost naar west zullen blokkeren. Dat is niet vreemd, want voorrangspleintjes werken alleen met beperkt linksafverkeer en in de avondspits en ochtendspits praten we hier over veel meer dan beperkt.

Niemand schiet hier dus iets mee op. Als Fietsersbond pleiten we er dan ook voor om een (ovale) rotonde toe te passen, met het normale voorrangsregiem zodat deze leeg kan stromen. Een rotondetype dat de gemeente 500 meter oostelijker in de N504 nota bene wel wil aanleggen bij Tesselaar. Op beide plekken is dezelfde hoeveelheid ruimte beschikbaar. Bij Tesselaar steken geen fietsers de N504 over. Dus maak daar dan een voorrangsplein en pas een gewone rotonde toe bij de Voorbuggracht.

Helaas is een rotonde of ovonde bij de Voorburggracht niet onderzocht, maar met de huidige hoeveelheid autoverkeer zou dit goed moeten werken. Dergelijke rotondes kunnen tot 25.000 auto’s per dag verwerken en dat is ruim voldoende. Een goed voorbeeld is de rotonde Oosttangent-Haringvliet in Heerhugowaard. Op de Oosttangent rijden meer auto’s dan op de N504 en op de Haringvliet meer dan op de Dorpsstraat. En ondanks dat daar de fietsers en de voetgangers in de voorrang zijn kan die rotonde daar prima het verkeersaanbod verwerken. Wat ons betreft geeft het zelfs aan dat de fietsers langs de Voorburggracht en Dorpsstraat in de voorrang kunnen, wat terecht is omdat deze kruisingen binnen de bebouwde kom liggen.

In de toekomst zal de hoeveelheid autoverkeer maar weinig toenemen en eerder afnemen. Dit schrijft de gemeente en het onderzoeksbureau zelf ook. Bij het CBS/OViN is te zien dat de groei van het autogebruik sinds 2000 structureel afneemt en dat we rond deze tijd eerder aan een lichte afname moeten denken en dat staat los van de huidige crisis. Er zijn dus andere redenen waarom mensen minder vaak in de auto stappen dan alleen de crisis. En mocht een gewone (ei-vormige) rotonde echt niet kunnen werken, dan is het beter om op de kruising de verkeerslichten te laten staan en deze optimaler af te stellen ook voor de fietsers!

Fietserbond Langedijk;

---

Aanvulling Detectielussen:
Voor het nieuwe meldpunt van de Fietsersbond zijn we al een paar maanden bezig om de gang van zaken rond verkeerslichten te inventariseren. In onze regio zijn de meeste fietsverkeerslichten voorzien van 1 of meer detectielussen. Dat houdt simpelweg in dat je naar een licht fietsend gedetecteerd wordt door zo’n lus en je snel groen krijgt. In de meeste gevallen staat er nog een paal met drukknop, maar die voegt tegenwoordig weinig meer toe tenzij je fiets van plastic is. Stalen en aluminium fietsen worden prima gedetecteerd. Hierover volgt nog een bericht als de landelijke Fietsersbond eindelijk de kopelingen voor het Meldpunt in de regio in orde maakt.

Gisteren zijn de lussen bij de N504-Voorburggracht bekeken en daar blijkt een hinderlijke fout in te zitten.

De lussen voor het detecteren van de auto (onder andere A op de foto) liggen teveel naar rechts en in de fietsroute. Fietsers die naar de fietsoversteek gaan acteveren zo eerst het licht voor de auto’s en krijgen daardoor zelf later groen. Als je heel erg rechts fietst en A ontwijkt, dan kan het al zijn dat je als fietser groen krijgt voordat je bij de kruising bent. Dat komt door voormeldlus V. Natuurlijk heeft dit erg te maken met het verkeersaanbod. Het komt er echter op neer dat er aan de verkeerslichtregeling misschin niet eens zoveel mankeert, maar dat er goed moet worden gekeken of de detectielussen op de juiste plekken zijn aangebracht.